خون در مدفوع و مشکلات گوارشی

خون در مدفوع و مشکلات گوارشی

در این مطلب با عنوان خون در مدفوع، به بررسی یکی از مسائل پزشکی مهم می‌پردازیم که برای بسیاری از افراد ممکن است ناخوشایند به نظر برسد. علل و عوامل مختلفی که می‌توانند منجر به مدفوع خونی شوند را نیز مورد بررسی قرار می دهیم. به علاوه، در این مقاله تلاش شده است تا اطلاعات به‌روز و دقیق در خصوص پیشگیری از این مشکل و راهکارهای مختلف درمانی ارائه شود. 

خون در مدفوع یا مدفوع خونی چیست؟
خون در مدفوع به وضعیتی اطلاق می‌شود که خون به همراه مدفوع فرد دیده می‌شود. این وضعیت ممکن است به صورت قطره‌ای، رنگ قرمز یا تیره، یا در موارد شدیدتر، مقدار زیادی خون باشد که به وضوح در مدفوع قابل تشخیص است. این موضوع ممکن است ناشی از عوارض یا مشکلاتی در سیستم گوارش باشد. از جمله علل ممکن می‌توان به زخم معده، التهاب‌های روده، هموروئیدها یا حتی برخی اختلالات خونی اشاره کرد. میزان خون و نحوه ظاهر شدن آن ممکن است متفاوت بوده و به عوامل مختلفی نظیر نوع مشکل گوارشی یا منطقه مشکل‌زا بستگی داشته باشد. 

علت وجود خون در مدفوع
وجود خون در مدفوع می‌تواند به دلایل مختلفی باشد، از جمله: 
•    بواسیر یا هموروئید (واریس‌های مقعدی) که معمولاً به علت تورم و خونریزی در سیاهچاله‌های مقعدی ایجاد می‌شود. 
•    ترک‌ها، پارگی ها یا زخم‌های کوچک در پوست مقعد و همچنین فیستول مقعدی
•    بیماریهای التهابی روده (IBD): بیماری‌هایی نظیر التهاب کولیت و کرون 
•    عفونت‌های گوارشی 
•    زخم‌ها یا زخمک‌های موجود در دیواره معده یا روده‌ها 
•    سرطان‌های مختلف در دستگاه گوارش، به ویژه سرطان کولورکتال (برای تشخیص بهتر است به پزشک متخصص مراجعه کنید.)

علائم وجود خون در مدفوع

علائم وجود خون در مدفوع
وجود خون در مدفوع ممکن است با علائم و نشانه‌های مختلفی همراه باشد. در زیر، برخی از این علائم ذکر شده‌اند:
•    رنگ مدفوع قرمز روشن یا قرمز تیره.
•    حضور خون در مدفوع به صورت قطره‌ای یا زیاد. در برخی موارد، خون ممکن است با چشم غیرمسلح قابل مشاهده نباشد و تنها از طریق آزمایشات تشخیص داده شود.
•    درد در ناحیه شکم، معده یا مقعد 
•    تنش و ناراحتی در حین دفع مدفوع.
•    اسهال یا یبوست.
•    تغییر در شکل و قوام مدفوع.
•    ضعف عمومی، احساس خستگی و افت انرژی
•    ضعف عضلات و کاهش وزن بدن.
•    حالت تهوع یا استفراغ
•    افزایش دمای بدن یا تب 

کدام مشکلات گوارشی باعث مدفوع خونی می‌شوند؟
مشکلات گوارشی مختلف ممکن است باعث حاضر شدن خون در مدفوع شوند. در زیر، چند نمونه از این مشکلات ذکر شده‌اند:
•    بیماری‌های التهابی روده (IBD) نظیر کولیت التهابی و بیماری کرون ممکن است باعث آسیب و التهاب در دیواره روده‌ها شوند.
•    وجود زخم‌ها یا آسیب‌ها در دیواره معده یا دوازده‌پوستان 
•    ترک‌ها یا شکستگی‌های ایجاد شده در دستگاه گوارش، به خصوص در مواردی که به صورت طبیعی نباشند.
•    سرطان‌های مختلف در دستگاه گوارش، به ویژه سرطان کولورکتال

روش های تشخیص خون در مدفوع

روش های تشخیص خون در مدفوع
برای تشخیص خون در مدفوع، پزشک ابتدا با انجام معاینه‌های فیزیکی راست روده و مقعد، سوالاتی را از شما می‌پرسد تا به توجه به پاسخ شما، آزمایشاتی را برای شما تجویز کند. این سوالات ممکن است به طور خاص به مواردی مانند زمان شروع خونریزی، فراوانی دفع مدفوع، وجود یبوست یا زورزدن در حین اجابت مزاج و همچنین سابقه خانوادگی سرطان کولورکتال مرتبط باشد.
برای تشخیص دقیق‌تر، پزشک ممکن است علاوه بر آزمایشات مختلف، برخی از روش‌های تصویربرداری را تجویز کند. کولونوسکوپی به عنوان یک روش متداول، با استفاده از یک دستگاه انعطاف‌پذیر به نام کولونوسکوپ، داخل روده را بررسی می‌کند. همچنین، سیگموئیدوسکوپی نیز برای بررسی قسمت پایین‌تر روده (سیگموئید) مورد استفاده قرار می‌گیرد. آزمایش خون مخفی مدفوع نیز ممکن است تجویز شود. این آزمایش اساساً به دنبال اثراتی از خون در مدفوع می‌گردد که ممکن است به چشم غیر مسلح، قابل رؤیت نباشد. با توجه به نتایج این تحقیقات، پزشک می‌تواند درمان را تجویز نماید.

نحوه پیشگیری و درمان 
درمان مدفوع خونی بستگی به علت اصلی بروز این بیماری و سلامت عمومی فرد دارد. برخی از روش‌های درمانی مختلف برای این عارضه عبارت‌اند از:
•    زمانی که علت بروز این عارضه به خاطر هموروئید باشد، تغییر سبک زندگی و مصرف مواد غذایی حاوی فیبر، مصرف آب به میزان کافی برای حفظ سلامتی گوارش و تسهیل در هضم غذا یا داروهای بدون نسخه که به عنوان مسکن و برای تسکین درد مصرف می شوند، می تواند مفید باشد.
•    زمانی که یبوست، بواسیر یا شقاق مقعدی دارید، ابتدا بهتر است به معالجه و درمان این عارضه ها بپردازید.
•    زمانی که این عارضه ناشی از زخم یا سرطان باشد، داروهای آنتی بیوتیک، درمان‌های تخصصی، پرتودرمانی، شیمی درمانی و در موارد حادتر عمل جراحی می تواند یکی از گزینه های درمانی باشد. 
برای پیشگیری از بروز خون در مدفوع و کاهش خطر ابتلا به این بیماری، می‌توانید اقدامات زیر را انجام دهید:
•    تغییر در رژیم غذایی 
•    مصرف آب و مایعات به میزان زیاد
•    یک رژیم غذایی سالم و مصرف مواد غذایی حاوی فیبر مثل میوه‌ها، سبزیجات و مواد غذایی کامل
•    کاهش مصرف دخانیات و الکل
•    انجام منظم ورزش و تمرینات ورزشی
•    رعایت بهداشت شخصی و عمومی

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
در صورتی که علاوه بر مدفوع خونی، با یکی از علائم زیر مواجه هستید، توصیه می کنیم هر چه سریعتر به پزشک مراجعه کنید:
•    احساس درد شدیدی در منطقه شکم یا مقعد دارید.
•    دمای بدنتان افزایش یافته و تب دارید.
•    بدون دلیل لاغر می شوید و وزن تان روز به روز کاهش می یابد.
•    انرژی ندارید و خسته اید.
حتی اگر هیچ یک از موارد بالا را تجربه نمی کنید، اما خون در مدفوع شما همچنان بعد از گذشت چندین هفته بازهم مشاهده می شود، مراجعه به پزشک ضروری است.
کلام آخر
تشخیص دقیق و به موقع، شفافیت در ارائه اطلاعات به پزشک درباره علائم و تاریخچه خونریزی در مدفوع، می‌تواند به تشخیص سریعتر و درمان موثرتر خون در موفوع کمک کند. همچنین، پیگیری مراقبت‌های پزشکی توسط بیمار نقش مهمی در بهبود و پیشگیری از مشکلات بیشتر ایفا می‌کند.